Πληθωρισμός

του Νικόλαου Γιουβανάκη

Ένας άλλος όρος, που ακούμε τακτικά σε δελτία ειδήσεων, οικονομικές αναλύσεις, ακόμα και καθημερινές συζητήσεις είναι ο πληθωρισμός. Ο πληθωρισμός ουσιαστικά συνίσταται στη μεταβολή της αγοραστικής αξίας, που έχει το χρήμα, που έχουμε στα χέρια μας, επειδή μεταβάλλονται σ’ ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα  το επίπεδο των τιμών.
Έτσι όταν, για παράδειγμα, ακούμε ότι ο πληθωρισμός της Ελλάδας για το 2010 ήταν 4%, σημαίνει, ότι οι τιμές των προϊόντων κι υπηρεσιών, τα οποία αγοράζει το μέσο νοικοκυριό της χώρας αυξήθηκαν σε σχέση με το 2009 κατά 4%. Τα προϊόντα κι υπηρεσίες του μέσου νοικοκυριού  στις αναλογίες, που αυτό τ’ αγοράζει αποτελούν το γνωστό καλάθι της νοικοκυράς.

Για να φέρουμε ένα απλό παράδειγμα, εάν βάσει στατιστικών μετρήσεων έχει βρεθεί, ότι το μέσο νοικοκυριό δαπανά το μέσο εισόδημά του σε:
               α)20% είδη διατροφής,
               β)10%είδη ένδυσης κι υπόδησης,
               γ)10% δαπάνες για ψυχαγωγία και διασκέδαση κι ούτω καθεξής μέχρι να φτάσουμε το 100%, τότε το σύνολο των προϊόντων κι υπηρεσιών, που αγοράζει το μέσο νοικοκυριό, στις αναλογίες αυτές, αποτελούν το καλάθι της νοικοκυράς.

Το γεγονός λοιπόν, ότι ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 4%, σημαίνει, ότι εάν υποθετικά έχουμε το ίδιο καλάθι με το μέσο νοικοκυριό, τότε το δεδομένο εισόδημά μας(έστω, ότι σε σχέση με τη προηγούμενη χρονιά έχει μείνει τελείως στάσιμο) έχει χάσει το 4% της αξίας του κι αυτό γιατί με αυτό δε μπορούμε ν’ αγοράσουμε το ίδιο ακριβώς καλάθι, αλλά περίπου 4% λιγότερα.

Όπως αναφέρθηκε βέβαια και στην περίπτωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, έτσι κι εδώ έχουμε να κάνουμε με το μέσο καλάθι, που στη δική μας προσωπική περίπτωση μπορεί να μην έχει καν επηρεαστεί η ακόμα και να έχει αυξηθεί. Εάν, για παράδειγμα, το καλάθι μας αποτελείται από προϊόντα, που οι τιμές τους όχι μόνο δεν έχουν αυξηθεί, αλλά μειωθεί κιόλας, τότε όχι μόνο δε μειώνεται η αγοραστική αξία του εισοδήματός μας, αλλά αυξάνεται κιόλας και μπορούμε με το δεδομένο εισόδημά μας ν’ αγοράσουμε περισσότερα προϊόντα κι υπηρεσίες ακόμα και με πληθωρισμό 4% !

Είναι ευκόλως εννοούμενο λοιπόν, ότι σε γενικές γραμμές ένας χαμηλός πληθωρισμός είναι προς το συμφέρον της αγοραστικής δύναμης του εισοδήματος του νοικοκυριού κι αποτελεί ένα από τους βασικούς στόχους της οικονομικής πολιτικής κάθε κράτους.