Ταξίδεψα και είδα: Ευχαριστώ και ... συγγνώμη

του Άγγελου Ιωάννη


Το ταξίδι είναι τρόπος ζωής. Είναι πολύ παραπάνω από την γνωριμία μιας άλλης κουλτούρας, μιας άλλης γαστρονομίας και μιας άλλης αρχιτεκτονικής. Πρόκειται για την ενσάρκωση ενός άλλου εαυτού και την βίωση της πραγματικότητας μέσα από τα μάτια κάποιας άλλης νοοτροπίας.

Πολύ συχνά στην χώρα μας ξεχνάμε να πούμε δυο πολύ σημαντικές λέξεις για την επικοινωνία μας με τους άλλους ανθρώπους. Το "ευχαριστώ" και την "συγγνώμη". Είναι ίσως δύο λέξεις των οποίων η υπέρμετρη χρήση ποτέ δεν μπορεί να βλάψει. Ο λόγος είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις η χρήση της λέξεις εξυψώνει τον άλλον και τον θέτει σε μια θέση ανώτερη από εμάς. Αυτό όχι μόνο διευκολύνει την επικοινωνία αλλά κάνει τον άλλον πιο δεκτικό στις δικές μας προτάσεις.

Πότε χρησιμοποιούμε το "ευχαριστώ" στην Ελλάδα:

- Όταν μας δίνουν κάτι

- Όταν μας λένε μια ευχή

Στην νοτιοανατολική Ασία, την Ιαπωνία αλλά και στις Σκανδιναβικές χώρες χρησιμοποιούν το "ευχαριστώ" και σε επιπλέον περιπτώσεις:

- Όταν μας δίνουν κάτι που έχουν υποχρέωση να μας δώσουν. Για παράδειγμα όταν μας επιστρέφουν κάτι που έχουμε δανείσει μπορούμε να πούμε ευχαριστώ, παρόλο που ο άλλος έχει την υποχρέωση να μας το επιστρέψει.

- Όταν μας προσκαλούν, έστω και αν δεν μπορούμε να πάμε. Ένα ευχαριστώ τιμά αυτόν που μας προσκάλεσε. Για παράδειγμα: "Σε ευχαριστώ που με κάλεσες σε αυτή την σύσκεψη για τον προϋπολογισμό της εταιρείας. Δυστυχώς όμως δεν θα μπορέσω να έρθω γιατί εκείνη την ημέρα πρέπει να παραδώσω κάποια σημαντική εργασία".

- Όταν μας δίνουν μια συμβουλή, έστω και αν διαφωνούμε ως προς αυτήν. Ο άλλος έκανε προσπάθεια για να μας δώσει αυτή την συμβουλή και αφιέρωσε χρόνο σε αυτό. Με το να τον ευχαριστήσουμε τον τιμάμε.

- Όταν κάποιος μας δίνει κάτι και εμείς του δίνουμε κάτι σε αντάλλαγμα. Για παράδειγμα μια καθαρίστρια μας καθαρίζει το σπίτι και εμείς της δίνουμε χρήματα. Δίνοντάς της και ένα ευχαριστώ την κάνουμε να πράττει το έργο της με μεγαλύτερο κέφι και αγάπη. Επίσης όταν βγαίνουμε από ένα ταξί μπορούμε να ευχαριστήσουμε τον ταξιτζή που ξόδεψε τον χρόνο του και μας πήγε ως εκεί.

- Όταν μας δίνουν μια υπηρεσία η οποία δεν μας αρέσει ή δεν την κρίνουμε επαρκή. Για παράδειγμα ένας μάγειρας μας μαγειρεύει αλλά το φαγητό δεν είναι ωραίο. Παρόλα αυτά ο μάγειρας προσπάθησε, έστω και όχι αρκετά, και για αυτή την λίγη προσπάθεια αξίζει ένα ευχαριστώ.

Υπάρχουν χιλιάδες άλλες περιπτώσεις που θα μπορούσαμε να πούμε ευχαριστώ και το παραλείπουμε στην Ελλάδα. Σίγουρα και σε άλλες χώρες συμβαίνει το ίδιο. Παρόλα αυτά μαθαίνοντας από την κουλτούρα της νοτιοανατολικής Ασίας, της Ιαπωνίας και της Σκανδιναβίας μαθαίνουμε να τιμάμε τον άλλον, να τον εξυψώνουμε, να του δίνουμε κουράγιο και έτσι να κερδίζουμε και σε αγάπη αλλά να εξυψώνουμε και τον εαυτό μας με την ταπεινότητά μας.

Πότε λέμε συγγνώμη στην Ελλάδα:

- Όταν μετανιώνουμε για μια λανθασμένη πράξη μας

- Όταν από απροσεξία μας προκαλούμε μια ζημιά στον άλλον.

Στην νοτιοανατολική Ασία, την Ιαπωνία αλλά και στις Σκανδιναβικές χώρες χρησιμοποιούν την συγγνώμη σε επιπλέον περιπτώσεις:

- Όταν κάνουμε μια πράξη που βλάπτει τον άλλον και η πράξη μας αυτή είναι δικαιολογημένη ή εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να την κάνουμε. Για παράδειγμα κάποιος μας μιλάει άσχημα και υβριστικά και εμείς αναγκαζόμαστε να φύγουμε από μπροστά του για να μην ακούμε άλλο τα δυσάρεστα και προσβλητικά λόγια του. Μπορούμε να πούμε συγγνώμη για το γεγονός ότι φεύγουμε, παρόλο που η πράξη μας είναι δικαιολογημένη. Παρομοίως ο αστυνομικός μπορεί να πει συγγνώμη όταν κόβει μια κλήση σε κάποιον για υπερβολική ταχύτητα, παρόλο που η πράξη αυτή είναι δικαιολογημένη και είναι εκ του επαγγέλματός του υποχρεωμένος να την κόψει.

- Πριν να πούμε κάτι που ενώ είναι αλήθεια, θα κάνει τον άλλον να αισθανθεί άσχημα. Για παράδειγμα αντί να πούμε στον άλλον "Ρε συ σήμερα φαίνεσαι αγουροξυπνημένος και ατιμέλητος, γιατί έτσι;" μπορούμε να του πούμε "Συγγνώμη που πρέπει να στο πω αυτό αλλά σήμερα φαίνεσαι αγουροξυπνημένος".

- Όταν ζητάμε από κάποιον άλλον να κάνει κάτι για εμάς, το οποίο εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε. Για παράδειγμα μπορούμε να πούμε "συγγνώμη που σε αναγκάζω να οδηγήσεις εσύ γιατί εγώ έχει πιει περισσότερο αλκοόλ" ή "συγγνώμη που πηγαίνεις στο φαρμακείο για εμένα, επειδή εγώ είμαι άρρωστος".

Η χρήση και των δύο λέξεων "ευχαριστώ" και "συγγνώμη" ταπεινώνει τον εγωισμό μας και εξυψώνει τον άλλον. Και στις δύο περιπτώσεις αναγνωρίζουμε εμείς τον άλλο ως ανώτερο επειδή είτε αυτός κάνει κάτι που εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε (ευχαριστώ) είτε αυτός αντέχει μια κατάσταση που εμείς του θέτουμε. Και στις δύο περιπτώσεις αναγνωρίζουμε την ανωτερότητά του που μπορεί να αντέξει ή να πράξει κάτι, επομένως οι δύο λέξεις μπορούν σχεδόν πάντα να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά.

Ας μάθουμε λοιπόν κάτι από μια κουλτούρα που ενδεχομένως να μην υπερτερεί της δικιάς μας, αλλά σίγουρα έχει κάτι να μας διδάξει. Ας αποδεχτούμε την διεθνοποίηση ως μια ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι και να εξυπηρετήσουμε καλύτερα την κοινωνία στην οποία ζούμε.

Σας ευχαριστώ που διαβάσατε αυτό το άρθρο ως το τέλος του και συγγνώμη για τον χρόνο που σας ξόδεψα!